Jak rozmawiać z dzieckiem? Cztery proste kroki

Soxo wspiera drogę Porozumienia Bez Przemocy (NVC - Non Violent Communication). Oto kilka wskazówek, jak rozmawiać z dzieckiem, opartych na opracowaniach Marshalla B. Rosenberga „Porozumienie bez Przemocy. O języku serca”. Symbolem tego sposobu porozumiewania się jest żyrafa – bowiem komunikacja w stadzie tych sympatycznych zwierząt stała się inspiracją dla stworzenia teorii NVC.

Istotą Porozumienia bez Przemocy jest nastawienie na obserwację, nazywanie uczuć, uzewnętrznianie potrzeb i poszukiwanie najlepszej z możliwych strategii, która zaspokoi potrzebę – naszą lub drugiego człowieka.  

Krok 1: Obserwowanie

Wyrażamy obserwację, czyli to, co widzimy, a nie to, co myślimy na ten temat. Ten krok powinien być oceną niezwykle obiektywną, jak podczas badań naukowych: unikamy tu wartościowania, uogólniania czy interpretacji.

Obserwacja jest bardzo konkretnym stwierdzeniem faktu, np.: "Widzę twoje skarpetki na podłodze", czy "koleżanka cię uderzyła".  

Krok 2: Identyfikacja uczuć

Dla wielu z nas identyfikacja nie jest najprostsza. W procesie dorastania i późniejszej egzystencji zostaliśmy skutecznie oduczeni ujawniania swoich uczuć, np. w obawie przez wyśmianiem lub zranieniem. Nazwanie uczuć i wyrażenie ich jest niezwykle ważne, często bowiem w trakcie konfliktu nasze milczenie jest interpretowane w zupełnie inny sposób niż jest faktycznie. Przyglądamy się uczuciom, które się pojawiają. Dbamy, by dziecko mogło wyrazić swoje. W komunikacji bez przemocy wszystkie uczucia mają jednakową wartość, ponieważ każde uczucie pociąga nas do potrzeby, która wymaga naszej uwagi. Wsłuchanie się w nasze uczucia zwiększa szansę rozpoznania naszych potrzeb i radzenia sobie z nimi.

Rozmawiając z dzieckiem, pamiętaj, aby zapytać je, co czuje w związku z zaistniałą sytuacją. Możesz być pewien/pewna, że dziecko bardzo wyraźnie opisze, co dzieje się w środku.  

Krok 3: Określanie potrzeb

Zastanawiamy się: co jest dla nas lub dla dziecka ważne? Jaka potrzeba powinna być w tym momencie zaspokojona?   Zgodnie z Teorią Porozumienia Bez Przemocy wszyscy ludzie mają takie same potrzeby. Np. potrzeba bezpieczeństwa jest wspólna dziecku i dorosłemu, mężczyźnie i kobiecie, nauczycielowi i uczniowi, każdemu – bez względu na pochodzenie, wiek, płeć, rasę czy rolę społeczną. Tym, co nas różni, są strategie, czyli sposoby ich zaspokajania. Dziecko, aby zaspokoić potrzebę bezpieczeństwa, może płakać i krzyczeć. Dorosły zaś może pracować i założyć konto oszczędnościowe. To nie potrzeby są ze sobą sprzeczne, ale strategie ich zaspokajania.

Określ, czego potrzebujesz w danej sytuacji i zapytaj o to samo dziecko.

 

Krok 4:  Formułowanie konkretnych próśb

Im bardziej szczegółowa będzie nasza prośba, tym większa szansa, że jej odbiorca będzie w stanie ją zrozumieć, a co za tym idzie, również spełnić. W komunikowaniu próśb niezwykle ważna jest forma - często mylimy prośbę z żądaniem. Nie wystarczy dołożyć do zdania słówko "proszę", aby z żądania stworzyć prośbę. Prośba różni się od żądania przede wszystkim tym, że dajemy prawo naszemu rozmówcy do odmowy i w pełni akceptujemy taki bieg wydarzeń.   Przy formułowaniu prośby należy zwrócić uwagę po pierwsze na to, aby prośba była możliwa do wykonania i bardzo konkretna. Powinniśmy również prosić raczej o to, co druga strona może faktycznie zrobić, aniżeli próbować wpłynąć na jej uczucia lub myśli. Skupmy się też na tym, żeby prosić o to, czego chcemy, a nie formułować prośbę w oparciu o negację.  

Warto podkreślić, że porozumienie bez przemocy nadaje się do komunikacji z dziećmi w każdym wieku. Nawet maluszki, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z werbalną komunikacją, mogą być uczone zasad rozmowy z dorosłymi i rówieśnikami zgodnie z założeniami metody NVC.  

Z miłością,
Zespół Soxo.pl